Endoprotezoplastyka ,endoplastyka to zabieg, który ma na celu zastąpienie zużytych w wyniku procesów chorobowych części organizmu elementami sztucznymi . Zabieg ten dotyczy przede wszystkim stawów ,najczęściej stawu biodrowego i kolanowego . Szereg zmian zwyrodnieniowych jak choroby zwyrodnienia stawów i kości oraz liczne urazy powodują zużywanie się struktur stawowych, czyli tzw chrząstek ,co po jakimś czasie niemożliwa ich prawidłowe funkcjonowanie . Ruch w stawie zostaje w znaczny sposób ograniczony, a nawet całkowicie niemożliwy . Wówczas musimy usunąć zużyte i niezdatne elementy i zastąpić je implantem, czyli endoprotezą ,która przywraca całkowitą funkcjonalność . Zabieg taki przeprowadzany jest przeważnie w znieczuleniu podpajęczynówkowym ,polega na usunięciu naturalnej głowy i panewki stawowej ,a na ich miejsce wstawienie implantów ,które z powodzeniem zastępują te usunięte struktury z organizmu. Zabieg endoprotezo plastyki przeważnie wykonywany jest, gdy chcemy zastąpić naturalny staw biodrowy sztucznym stawem, czyli wcześniej wspomnianą endoprotezą . Zabieg ten poprzez wyeliminowanie bólu przywraca utracone czynności stawu i umożliwia wykonywanie podstawowych ruchów jak chodzenie,bieganie czy nawet podnoszenie ciężarów. Pacjent po zabiegu nie może przeciążać stawu ,który dopiero co został zoperowany .
Wyróżniamy częściową i całkowitą endoprotezoplastykę
W przypadku częściowej endeprotezoplastyki wymianie podlega tylko głowa i część szyjki kości udowej ,panewka stawu zostaje nienaruszona . Mamy tutaj do czynienia ze ścieraniem się sztucznej powierzchni wszczepionej z naturalną ,chrzęstną powierzchnią panewki stawowej. Ten rodzaj endoprotezoplastyki jest zalecany u osób ze złamaniem kości udowej ,gdzie nie ma szansy na wyleczenie tego schorzenia innymi sposobami . Kandydatami do wszczepiania protezy częściowej są przede wszystkim osoby starsze . Do wyboru również mamy dwa rodzaje protez: monopolarne i bipolarne .
Całkowita endoprotezoplastyka stosowana jest powszechnie w wyniku całkowitej degeneracji stawów lub też skomplikowanych złamań głowy i szyjki kości udowej .
Potrzebna rehabililitacja
Po zabiegu endoprotezoplastyki konieczna będzie rehabilitacja ,aby pacjent mógł powrócić do pełnej sprawności fizycznej i stanu sprzed operacji . Rozróżniamy wczesną rehabilitację ,która trwa do 6 tygodni po operacji . Celem jej jest zmniejszenie bólu , zwiększenie mobilności w stawie biodrowym oraz poprawienie elastyczności tkanek . Podczas rehabilitacji dochodzi do odbudowania siły mięśniowej ,tych mięśni ,które na skutek zabiegu pozostały w stanie spoczynku . Dotyczy to szczególnie mięśni pośladkowych, kulszowo-goleniowychi mięśnia czworogłowego. Szereg badań wykazał,że bardzo osłabione mięśnie ,które nie są w stanie utrzymać biodra przyczyniają się do ryzyka niestabilności i obluzowania protezy ,co wpłynie na koślawy lub znacznie zniekształcony chód . Dlatego rehabilitacja po endoprotezoplastyce jest tak bardzo wskazana . Zadaniem fizjoterapeuty jest pokazanie pacjentowi jak prawidłowo wstawać ,siadać oraz chodzić z pomocą kul lub balkonika . Fizjoterapeuta pouczy pacjenta, jakie przyjmować pozycję ciała podczas leżenia tak ,by nie wywierać zbytniego obciążenia na zoperowany staw. Pacjent będzie poddany serii zabiegów takich jak krioterapia ,delikatny masaż oraz inne .
Po wstępnej rehabilitacji czas na rehabilitacje po zabiegową . Czas jej trwania szacuje się od 6 do 8 tygodni do 6 miesięcy po zabiegu . Pacjent powoli uczy się chodzenia i funkcjonowania bez kul czy balkonika . W dalszym ciągu powinien przestrzegać wszelkich zaleceń fizjoterapeuty. Dodatkowo wprowadzane są ćwiczenia propriocepcji ,czyli głębokiego czucia,Jest to trening na piłkach rehabilitacyjnych ,na macie oraz poduszkach sensomotorycznych . W późniejszym czasie wprowadzane są ćwiczenia bardziej dynamiczne . Celem rehabilitacji jest uzyskanie możliwie pełnej sprawności stawu biodrowego wraz z jego wszystkimi mięśniami . Tak by pacjent mógł cieszyć się codziennym sprawnym funkcjonowaniem i mógł prowadzić stałą aktywność fizyczną .
=
